Vega – glavna struna Orfejeve Lire

 

Vega je glavna zvijezda sazvežđa Lira i jedna je od najsvjetlijih zvijezda na nebu. Igrala je važnu ulogu u kalendaru starih Rimljana budući da je njen jutarnji zalazak obilježavao početak njihove jeseni. U pitanju je svijetla zvijezda boje blijedog safira i lako je uočljiva u periodu svoje kulminacije sredinom avgusta. Plinije je naziva zvijezdom Harfe, dok su je Vavilonci nazivali “Zvijezdom Kraljice Života”.

Samo sazvežđe Lira leži na zapadnom rubu Mlečnog puta pored Herkulesa, i, prema jednoj priči, tu je pozicionirano kako bi ublažilo njegove beskrajne nedaće. Aratus ovo sazvežđe naziva “malom Kornjačom”, jer je prema mitu ovaj instrument izumio Hermes koji je kao dječak našao ispranu kornjačinu školjku i dodao joj osušene ligamente kao strune, kasnije je ponudivši kao dar Apolonu, koji ju je potom darivao svom sinu Orfeju.

Zvijezdama ovog sazvežđa, Ptolomej pripisuje prirodu Venere i Merkura, dok Manilije promišlja o njegovom mitološkom porijeklu, opisujući da ono daruje talente za pjesmu, muziku, umjetnost i sposobnost da umiri:

Potom, sa uzdizanjem Lire, tu izranja iz okeana oblik kornjačine školjke, koji pod prstima svog naslednika dade zvuk ali tek posle smrti; jednom je njome Orfej ugradio san talasima, osjećaj stijenama, sluh drveću, talase Plutonu, i napokon granicu smrti. Otuda će doći dar pjesme i milozvučnih žica, otuda frule raznih oblika koje melodično cvrkuću, i štagod je podstaknuto na izraz dodirom ruke ili silom daha. Dijete Lire će pjevati očaravajuće pjesme na banketu, njegov će glas dodati blagost vinu i zarobiti noć.

Vega u sazvezdju Lire
Vega u sazvezdju Lire

U drevnoj Indiji i Egiptu, azvežđe je milenijumima prikazivano kao orao ili lešinar, pa je stoga često lira prikazivana obgrljena krilima ptice. Mit o Orfeju takođe donosi veze između orla i harfe  mada je on bio tako utučen smrću svoje žene da se zavjetovao da nikad više neće voljeti. Grupa trakijskih žena je bila tako uznemirena njegovim odbijanjem da su ga ubile i bacile njegovu Liru u rijeku. Zevs je naredio orlu da pronađe Liru: pa su tako ovo dvoje postavljeni na nebo u čast Orfejeve vječne ljubavi. Sazvežđe se često oslovljava kao Aquila Cadens ili vultur cadens, padajući orao ili lešinar. Lili ovo sazvežđe označava i kao “Lira” i kao “padajući lešinar”, bilježeći da kada je aflikovano, označava nasilnu smrt.

 

Za samu zvijezdu se bilježi da takođe daruje umjetničke talente, budući da je riječ o glavnoj zvijezdi koja stoga preuzima glavne signifikacije svog sazvežđa. Kada je Vega dobro postavljena na uglovima, rečeno je da obećava veliki uspjeh, bogatstvo i slavu. Njena venerijanska sklonost ka lagodnom životu često može voditi razvratu i rasutim energijama kada je aflikovana. Lili upozorava da zvijezda inklinira ka ozbiljnosti i trezvenosti “ali samo u spoljašnjem prikazu, jer obično je osoba lascivna”

Prema Ptolomeju, Vega je prirode Venere i Merkura, dok Alvidas navodi trigon Saturna i Jupitera iz zemljanih znaka, posebno Jarca i Bika. Daruje milosrđe, idealizovanje, nadu, prefinjenost i promjenljivost, a svog natusa čini ozbiljnim, trezvenim, spolja pretencioznim i obično lascivnim, u kom opisu Robson slijedi Lilijevu primjedbu. U dobroj konfiguraciji, Vega daje umjetničke talente, osobito za muziku i glumu, a takođe i sklonost ka lagodnom životu. Kod ekscentričnih umjetnika, to često vodi razvratu. Povezana sa Jupiterom i Venerom, Vega popločava put ka bogatstvu i slavi. Ipak, ako drugi uticaji odigraju svoje, ovo bogatstvo može biti ponovo izgubljeno. Veliki uspjeh je obećan ako je Vega na Asc ili MC. Takođe se Vega može naći u odgovarajućim aspektima u natalima državnika, političara i drugih osoba od značaja i uticaja. Povezana sa Mjesecom i Neptunom, daruje tendenciju ka okultnom i misticizmu.

Uprkos ovako generalno povoljnom uticaju zvijezde, zanimljivi su mahom negativni opisi koje Robson predočava u svojoj knjizi “Fiksne zvijezde i sazvežđa u astrologiji”:

Na Asc: Može biti obučen u stvarima suda. Osvetnici zločina i oni zaduženi za javne sudove i istrage. Ako je Saturn u bilo kom aspektu prema Vegi kad izlazi, natus će težiti ovom zvanju fanatično do tačke u kojoj će koristiti mučenja i pogubljenja da se izbori sa onim što smatra zlim.

Sa Suncem: Kritičan, nagao, rezervisan, nepopularan, prolazne slave, uticajne pozicije, neiskrenih prijatelja. Ako je još sa Marsom, iznad zemlje, a Mjesec sa Prokionom, smrt usled ujeda bijesnog psa.

Sa Mjesecom: Javna sramota, vjerovatno usled krivotvorenja, gubici kroz pisanje, slabije zdravlje, uspjeh u poslu, dobiti kroz anuitete ili penziju. Ako je još malefik sa Skeatom, nasilna smrt.

Sa Merkurom: Vega opisuje nekog ko je sumnjičav, rezervisan, ogorčen, osujećene ambicije, dvostruke igre, tajni neprijatelji na uticajnim pozicijama, nevolje sa majkom, gubici u biznisu.

Sa Venerom: Tvrdog srca, hladan, mizeran, slabog zdravlja, ružnoća ili deformitet.

Sa Marsom: Interesovanja za nauku, nepopularna mišljenja, moralna hrabrost, dobro za dobiti.

Sa Jupiterom: Gubitak kroz pravne poslove, dobro za dobiti, opasnost od zatočeništva.

Sa Saturnom: Jake strasti, originalan, dosta merkurijanskih poteškoća, reputacija oštećena nepravednim optužbama, nevolje sa nadređenima, poteškoće u domu, malo ili nimalo djece, kasnija polovina života povoljnija, iznenadna smrt.

Stari Rim (treći dio); Astrolozi i Politika u Kasnoj Republici i Carstvu do kraja prvog vijeka

Astrolozi bi s vremena na vrijeme predstavljali ozbiljnu prijetnju za rimsku vlast s obzirom da bi u doba političkih previranja i nestabilnosti svojim predviđanjima mogli uticati na mišljenje javnosti i time okrenuti mase protiv vladara. Zbog toga bi u vrijeme političkih nemira astrolozi, no i drugi potencijalni  „mutikaše“ poput vračeva, neslužbenih proroka, Jevreja i filozofa, bili na određeno vrijeme protjerani iz Rima. Npr., u 2. v. pr. n. e. iz Rima su najprije bili protjerani Epikurejci, a desetak godina kasnije i filozofi uopšte. Krahom republike i uspostavom carstva, Senat, u sukobu s carem koji mu je malo pomalo oduzimao vlast, bio je pretežno stoički orjentisan zbog čega su se carevi bili posebno namjerili na stoike (takvo obostrano neprijateljstvo između careva i senata potrajalo je sve do doba „dobrih careva“; od Trajana do Marka Aurelija, budući da su utjelovili stoički ideal “vladavine najboljeg”.)

Prvi slučaj kada su astrolozi za rimsku vlast činili političku prijetnju, zbog čega su protjerani iz Italije, bilo je 139. pr. n. e., u vrijeme Tiberija Graha. Protjerani su pretorijanskim ediktom, a kako je dotična služba imala vremensko ograničenje, dolaskom novog pretora prestala bi važiti i sama zabrana.

b-pontifex
Oktavijan Avgust kao pontifex maximus

Godine 33. pr. n. e., kada se zaoštravala napetost između vladara Zapada, Oktavijana (budućeg Augusta) i kolege trijumvira Marka Antonija koji je iz Egipta vladao Istokom, rimski je puk bio pod snažnim uticajem astrologa, vračeva i proroka koji su u to vrijeme bili mahom istočnjaci. Budući da većina astrologa u Rimu nisu bili rimski građani za očekivati je da bi bili naklonjeniji Marku Antoniju nego li Oktavijanu, a tako nastrojeni lako bi uvjerili rimski narod kako je upravo Antonije „draži bogovima“. Zbog toga je  te prelomne godine Oktavijan odlučio na mjesto edila postaviti svog vjernog prijatelja Marka Agripu a ovaj je istom iz Rima protjerao i astrologe i vračeve. Kako se vlast edila protezala tek područjem grada Rima, a ne cijele Italije, ovaj je progon bio ograničen ne samo vremenski, tj. trajanjem edilske službe, već i prostorno. Naredne godine (32. pr. n. e. ) Oktavijan je porazio Antonija i Kleopatru čime je učvrstio svoju vlast – treći trijumvir (Marko Lepid) imao je tek neznatan uticaj, a njegovom smrću 12. pr. n. e. Avgust se domogao i službe pontifexa maximusa – vrhovnog sveštenika. Tada Avgust uvodi reforme u rimski religijski život i uništava sve proročke spise osim Sibilskih proročanstava.

Upravo je Agripa u mladosti bio pratnja budućem caru prilikom posjete astrologu koji mu je predskazao veliku slavu, no Avgustu je horoskop uradio još Nigidius Figulus, cijenjeni senator i astrološki autoritet prethodne generacije. U vrijeme Avgustove vladavine astrologija polako zauzima uzvišeno mjesto na dvoru i među višim slojem. U takvim se okolnostima 2. g. n. e.  budući car Tiberije, ponovo u milosti očuha Avgusta, vraća u Rim, a sa sobom dovodi i prijatelja te ličnog astrologa Thrasyllusa (Trazilija). Za vrijeme ranog carstva astrologija dobija novi status; Manilije piše svoju Astronomicu, pjesnici Avgustovog doba nadmeću se u uzvisivanju cara putem astrološke simbolike, dok Germanik (Tiberijev nećak i posinak) komentariše i prevodi Arathusov astronomski spis Phaenomenu.

Godine 11. n. e. u Rimu su počele kolati priče o Avgustovoj skoroj smrti te se pitanje njegovog nasljednika ponovo našlo u prvom planu, a time i opasnost od prevrata. Avgust je na ovo reagovao ediktom koji će, za razliku od dotadašnjih privremenih mjera protjerivanja astrologa, važiti od tada nadalje za sve proricatelje. Edikt je ponajviše bio usmjeren na astrologe, a njime je postalo zakonom zabranjeno tražiti odgovore o carevom zdravlju tj. smrti putem divinacijskih metoda; postalo je zabranjeno konsultovati se s proricateljem nasamo (kako se klijent nedostatkom svjedoka ne bi ohrabrio na postavljanje zabranjenog pitanja); te je postalo zabranjeno pitati za bilo čiju smrt. Ove su zabrane, dakako, učestalo kršene, zbog čega su se narednih godina mnogi rimski plemići i plemkinje  našli na sudu. Za očekivati je da je sud progonio i supruge, djecu i robove koji bi pitali za smrt svog pater familiasa, no za razliku od onih politički važnih, takvi sudski procesi nisu ostali zabilježeni.

Iako je od 11. g. n. e. bilo zabranjeno divinacijom otkrivati kada će netko umrijeti, astrološki su udžbenici i dalje prenosili ove tehnike – sam je August u istom onom ediktu izdao i vlastiti horoskop kako bi poznavaoci astrologije mogli (zabranjenom metodom) izračunati  i uvjeriti se da car neće još umrijeti. Zaista i nije, barem još tri godine.

august-moderni-natal
Oktavijan Avgust – natalna karta

 

Iz moderne perspektive karta na prvi pogled izgleda problematično; Mars je u Biku u egzilu, retrogradan i u konjunkciji s retrogradnim malefikom Saturnom, oboje su u opoziciji s vladaricom Venerom koja je u egzilu u Škorpionu i na Južnom Čvoru.

S Plutonom u devetoj kući Avgust se okrenuo temeljitoj reformi, “transformaciji” religije, tj.  povratku tradicionalnim vrijednostima – dok je tradiciji predaka sklon i njegov Mjesec u Jarcu i 4. kući nasleđa. Ovu transformaciju vrijednosti (vladarica vriijednosti, Venera u Škorpionu i 2. kući) ipak nije uspio sprovesti u vlastitom domu: kćer kao Saturn, vladar 5. kuće, žestoko se opirala (opozicija) njegovim nametnutim vrijednostima (Venera u 2. kući) odavši se raskalašenom i orgijastičkom stilu života (Bik, Mars, osma kuća), tj. pretjerivanju u stilu Sjevernog Čvora. I po stanju Mjeseca vidimo da Avgust nije uspijevao održati kontrolu (Jarac) nad moralom u vlastitom domu (4. kuća), javni skandal i nemiri kroz opoziciju Urana i Neptuna iz 10. kuće na Mjesec duboko su ga potresli i razočarali te se kćeri na kraju odrekao, prognao ju (Mjesec u egzilu).

Insistiranje na moralu (Čvorovi na osi 2/8) danas možemo pripisati njegovoj represiji, odbrambenom mehanizmu, kao i licemjerju budući da je iza očiju javnosti sam bio veoma “moralno slobodan”, kao i onim uže političko-propagandnim motivima. No ondašnji astrolozi u Avgustovom natalu nisu tražili integraciju muškog i ženskog principa, emocionalnu zrelost ili “stadijum” evolucije duše – za procjenu stepena “carskosti” nekog natala gledao se potencijal za status u društvu, mjerila se spoljna, objektivna moć, utjecaj mjerljiv novcem ili pak vojskom koju osoba može okupiti.  Rimljani su bili pragmatični ljudi, a takva im je bila i astrologija. Da bismo malo zavirili u Avgustovu kartu očima astrologa kakvi su mu i prognozirali carsku vlast izbacićemo na tren iz glave sve planete nakon Saturna (kao i asteroide, planetoide), te se podsjetiti i na sistem kuća koji je (po svoj prilici) tada korišten, sistem kuća-znak, prisjećajući se starog pravila da su planeti u aspektu samo ukoliko su u odgovarajućim znakovima (ne tek “po orbisu”).

 

august-tradicionalni
Oktavijan Avgust natal po sistemu cijelih znakova

 

Iz Ptolomejevog Tetrabiblosa, koji iako potiče iz 2. vijeka bilježi pravila koja su postojala i u Avgustovo doba, saznajemo da je jedan od najvažnijih pokazatelja političke moći položaj svijetala (Sunca i Mjeseca) u muškim znacima i u ugaonim kućama – Avgustova svijetla nalaze se doduše u ženskim znacima, no oba su ugaona gledajući po placidusu. Sljedeći važan koncept iz helenističke astrologije je ideja doriforija, kopljonoša, kraljevih savjetnika. To su planete koji se nalaze u znaku Mjeseca, ali koji zalaze iza njega, ili u znaku iza Mjeseca, te planeti  koji su u znaku Sunca, no da izlaze prije Sunca, ili se pak nalaze u znaku ispred. Isto tako, benefici mogu bacati aspekt trigona i sekstila na svjetla te na taj način postati dio Sunčeve i Mjesečeve pratnje, dok malefici mogu bacati aspekte kvadrata i opozicije. Članovi doriforija trebaju biti u što boljem stanju (ugaonim kućama, aspektujući osu) kako bi mogli dobro savjetovati svijetla – kao što su kralju potrebni kvalitetni savjetnici.

U Avgustovoj natalnoj karti Merkur, koji se u Djevici nalazi i u domicilu i egzaltaciji te se smjestio u ugaonoj kući, nalazi se ispred Sunca čime je najistaknutiji član njegovog doriforija. Egzaltirani Jupiter u Raku baca aspekt na 15. stepen Djevice, dakle ispred Sunca čime i on postaje vrlo kvalitetan član Sunčevog doriforija. Mjesec baca trigon ispred Sunca, pa i Venera sekstil, a Mars i Saturn kvadrat – svi planeti u karti podržavaju ovo ugaono Sunce, kralj ima mnogo pomoćnika. Suncu svakako pomaže što mu je dispozitor (Merkur) ovako izuzetno postavljen, u egzaltaciji i domicilu i ugaonoj kući, te što su oba vladara uglova (Merkur vladar AC-a i MC-a, te Jupiter kao vladar IC-a i DC-a) egzaltirani, uzvišeni. Gledamo li ovog egzaltiranog Merkura (vladara AC-a) kao samo ime, uz to u sekstilu s planetom religije (Jupiterom) u znaku vlastite egzaltacije lako se prisjetimo da sama riječ Augustus i znači “uzvišeni”, sa svim sakralnim konotacijama koje je nosila prije nego li je, zahvaljujući Avgustu, počela označavati samu carsku vlast.

1-tiberius-bust
Tiberije

Avgustovog nasljednika Tiberija  i njegovog budućeg dvorskog astrologa Trazilija najvjerojatnije su spojili zajednički interesi, poput filozofije i akademskih disciplina, čime je priča o Tiberijevom bacanju astrologa s litice tek legenda o ne baš omiljenom caru. Sigurno je da je Trazilije Tiberiju prognozirao svijetlu budućnost što se počelo očitavati njegovim povratkom iz egzila 2. g. n. e. Grk Trazilije (Tiberius Claudius Thrasyllus) je zahvaljujući Tiberiju dobio rimsko građansko pravo (tada veliku povlasticu) i malo po malo stvarao svoju „astrološku dinastiju“: sin Balbillus (Balbilije) bio je dvorski astrolog čak trojici careva; kćer mu se udala za rimskog prefekta; unuka u kraljevsku kuću Komagena. Upravo je Trazilije postavio standard  za Platonova djela: platonske dijaloge posložio je u tetralogijski oblik kakav nam je poznat i danas. Za vrijeme Tiberijeve vladavine Trazilije je bio svojevrsna vlast iz sjenke: uspjelo mu je postaviti kćerinog supruga Makra (Macro) za prefekta Rima nakon Sejanovog pada, u kojem je po svoj prilici učestvovao astrološkim savjetovanjem Tiberija. Tiberije je takođe praktikovao astrologiju i podsticao  traženje „carskih horoskopa“- istaknuti Rimljani koji su posjedovali horoskop s carskim obilježjima mogli bi nastradati, pogotovo ako bi se upleli u kakvu spletku. Postoji priča da je u natalu Galbe (budućeg cara) Tiberije uočio carske pokazatelje, no tek za stariju dob, stoga se nije zabrinuo, a Galba je poživio i uspio ostvariti svoj natalni potencijal. U vrijeme jedne urote i popratnih nemira, Tiberije je čak dva puta iz Rima protjerao astrologe i druge proricatelje. No, samo je praksa astrologije bila zabranjena stoga je dozvolio ostanak u Rimu svim astrolozima koji se odreknu prognoziranja. Dvojica proricatelja su tada pogubljena, no izgledno je kako im proricanje zabranjenih tema nije bila jedina greška već je od glavnog značaja bilo njihovo aktivnije učešće u spomenutoj uroti.

U Tiberijevo vrijeme postavljanje zabranjenog pitanja o dobrobiti cara postalo je samo po sebi dokaz veleizdaje – do tada je „zabranjeno pitanje“ bilo tek šlag na torti u sudskom gonjenju onog „sočnijeg“ dijela izdaje koju bi činila; urota radi zbacivanja s vlasti; nevjera; prevara. Ovakve zabrane, kao i protjerivanja astrologa, nisu, naravno, uticali na Trazilija i njegova sina Balbilija. Trazilije je umro tek nekoliko godina prije svog prijatelja i patrona cara Tiberija, kada je po svoj prilici njegov sin Balbilije preuzeo službu carevog astrologa. Nakon Tiberijeve smrti Balbilije se povukao iz Rima u Aleksandriju, no jedan je drugi pripadnik ove astrološke dinastije odigrao važnu ulogu u političkim igrama Kaligulinog doba – Ennia Thrasylla (Enija Trazilija).

Smrću Tiberija Trazilijeva je kći iskoristila uticaj na svog supruga, prefekta Rima Makra, da postavi Kaligulu za jedinog vladara – iako je prema Tiberijevoj oporuci Kaligula vlast trebao dijeliti. Ali nezahvalni Kaligula se ubrzo okrenuo protiv para koji mu je  pomogao, te su supružnici neslavno skončali. Trazilije je jednom prilikom kazao Tiberiju kako će “Kaligula prije preći zaliv Baiae na konju nego što će postati car” –  zbog čega je Kaligula dao sagraditi most preko zaliva kako bi tim poduhvatom poništio Trazilijeve riječi. Astrolog Sula Kaliguli je prognozirao da mu prijeti nasilna smrt, što se i obistinilo, a nakon njega na vlast dolazi jedini car prvog vijeka kojem nikada nije, ni od astrologa ni od drugih proricatelja, bila prognozirana carska vlast – Klaudije – s kojim se na dvorsku pozornicu vraća i Balbilije.

2-klaudije-kao-jupiter
Klaudije prikazan kao Jupiter

Balbilije je Klaudija pratio u pohodu na Britaniju, zemlju koja je tada glasila za opasno i neosvojivo područje, ne tek kao astrolog već kao službenik. Pri povratku je  učestvovao i u Klaudijevom trijumfu (ritualnoj procesiji) kada mu je Klaudije odao počast predavši mu krunu. Sam car tada je dobio naslov „Britanik“. Negdje u to vrijeme Balbilije je imenovan visokim sveštenikom Hermesovog hrama u Aleksandriji, nadzornikom carskih zgrada i svetih gajeva u Aleksandriji i Egiptu. Takođe je posebno imenovan poglavarem sveučilišta i Aleksandrijske biblioteke – položaj koji je, kao jedno od najpoželjnijih službi među tadašnjim učenjacima, predstavljao veliko priznanje.

I Klaudije je za nemirnih vremena bio prisiljen protjerati astrologe iz Rima i Italije: sin Britanik imao je nejakih 11 godina, usvojeni sin (budući car Neron) nove supruge bio je tek teenager, a u takvim bi okolnostima nesigurnog nasljeđivanja astrolozi u kartama ambicioznih, klijentima lako uočili uspjeh i carsku slavu. Od Klaudijevog vremena, a zahvaljujući sudskom procesu protiv rimske plemkinje koja se interesovala za zdravlje careve supruge Agripine kako bi eventualno osigurala sopstveni brak sa carem, postavljanje pitanja u vezi članova carske porodice takođe je postalo dokaz za veleizdaju.

3-nero_pgastrolog
Neron

S Agripinom nije bilo šale, uspjelo joj je da se uda za Klaudija, a zatim na vlast postavi svog sina – uprkos tome što joj je upravo Balbilije  prognozirao da će Neron (na slici) postati car, ali da će ona za to platiti životom – na što je Agripina odgovorila: „Neka, samo da vlada.“ Nije nam poznato jesu li Balbilijevi astrološki savjeti pomogli da Agripina postane carica nakon Klaudijeve prethodne supruge, no sigurno je kako je bio na njenoj strani.

Nakon Klaudijeve smrti pod sumnjivim okolnostima, Agripina i Seneka, ugledni stoik i Neronov tutor, prema nalogu astrologa, čekali su prikladan trenutak da Nerona proglase carem. Istinski vlastodršci tog vremena, Seneka i Agripina, potom su imenovali Balbilija prefektom Egipta, a Balbilije je ostao Neronov astrolog i savjetovao ga u nemirnim vremenima. Npr. Neron je bio veoma zabrinut pojavom kometa, koji su nosili negativna značenja, pogotovo jer se ovo desilo usred jedne urote (Pizonove). Balbilije je savjetovao Neronu sljedeće: budući da kometi obično odnose živote vladara, Neron može zadovoljiti Suđaje i odvratiti nevolju sa sebe tako što bi pogubio nekoliko istaknutih osoba. Neron je odlučio pogubiti urotnike, među kojima je stradao i sam Seneka. Nezahvalno je danas prosuđivati o Balbilijevom moralu i postupcima (jer trebalo je “preživjeti” Nerona), no da su astrolozi bili usko upleteni u onovremene političke sapunice vidimo i po karijeri Ptolomeja Seleuka.

Ptolomej Seleuk bio je lični astrolog Ota, jednog od četvorice koji su se godinu dana nakon Neronove smrti smjenjivali u carevanju i borili za vlast (Oto, Vitelije, Galba, Vespazijan). Otov horoskop je imao carska obilježja, a njegova supruga Popeja Sabina bila je veoma ambiciozna, ali i nestrpljiva žena – nije mogla dočekati da se ispuni sav potencijal Otovog natala te se od njega razvela i uspjela udati za tadašnjeg cara, Nerona. Sa sobom je na dvor povela i Ptolomeja, (bivšeg) astrologa svog bivšeg muža. Ptolomej i Popeja Sabina nisu bili u dobrim odnosima s Balbilijem te je ovaj morao biti uvijek na oprezu od njih dvoje. Ipak, Neron je nehotice ubio Popeju, tada trudnu s kćeri kao što smo vidjeli u prvom članku, nakon čega se Ptolomej vratio svom starom patronu, Otu. Budući da na dvoru više nisu boravili njegovi neprijatelji koji bi mu u odsudstvu mogli raditi iza leđa, Balbilije je napokon mogao odahnuti te se povlači iz Rima i ne učestvuje u političkim previranjima nakon Neronove smrti.

Osim Tiberija, koji je Galbu ostavio na miru nakon što je otkrio da mu carska vlast predstoji tek kao starcu, Galbi je političku slavu prognozirao još Avgust riječima; „I ti ćeš, sinko, jednom okusiti carsku vlast“. Ta je vlast bila doduše kratka i nestabilna, a nakon Galbe, astrolozi su prognozirali da će Oto srušiti Vitelija. No kada je Oto pao astrolozi su „spasili  obraz“  pronašavši novog spasitelja od Vitelija u Vespazijanu koji je bio proglašen za cara. Vitelije je, očekivano, protjerao astrologe naredivši da moraju napustiti Rim do 1.10.69. Neki astrolozi su ostali u Rimu objavivši da će do zadanog roka car već biti mrtav (nije bio, Vitelije je poživio još 3 mjeseca). Vitelije ih je nemilosrdno progonio: mnogi su pogubljeni i u takvoj je atmosferi bilo dovoljno potkazati nekog kao astrologa da bi ovaj momentalno nastradao. Vitelije je ipak izašao kao gubitnik, a na vlast je došao Vespazijan, koji je i prije nego li je stigao u Rim naredio protjerivanje astrologa, ali i filozofa (stoika i cinika, u posebnom ediktu). Bivši Otov savjetnik, Ptolomej Seleuk, u međuvremenu se „prikrpio“ Vespazijanu, prognozirao mu uspjeh te ga je Vespazijan službeno prihvatio nakon što je došao na vlast. No u svom je taboru Vespazijan držao i Balbilija, čime su se životni putevi dvojice astrologa ponovo ukrstili služenjem istog cara.

4-vespasianus01_pushkin_edit
Vespazijan

Ipak, razlika u njihovom statusu je bila očigledna; Vespazijan je Balbiliju dao dopuštenje da u njegovu čast Efežani slave svete igre, igre koje su se održavale još i u trećem vijeku. Takođe je vrlo vjerojatno da je upravo Balbilije, familijarno povezan s kraljevskom kućom Komagena, uvjerio Vespazijana da udijeli oprost Komagenima koji su se bili pobunili protiv njega. Za razliku od mnogih careva, Vespazijan (na slici) imao je tako potpuno povjerenje u astrologiju da uopšte nije progonio vlasnike carskih horoskopa, niti bi im sudio samo zbog postavljanja „zabranjenog pitanja“. Naime, astrologija mu je otkrila da će ga naslijediti sinovi (Tit i Domicijan) i stoga nije imao razloga za brigu. Tit je, čini se, nastavio očevu tolerantnu politiku, no Domicijan je druga priča. Sjećamo se njegove paranoje u vezi vremena smrti iz jednog prethodnog članka – upravo je opšteprihvaćena vjera u astrologiju bila razlog zbog kojeg se nije smjelo pitati o budućnosti careva, i možda je baš povjerenje u astrologiju ohrabrilo urotnike da za uspjeh atentata odaberu Domicijanov sudbonosni „peti sat“.

U nastavku ćemo vidjeti kako su astrologiju koristili carevi od drugog stoljeća pa do pada Carstva.


Tekst je originalno objavljen na Art of Astrology blogu

Sirijus – mistika i astrologija najsvjetlije zvijezde

Sirijus je najsjajnija na našem nebu i može se vidjeti na kraju jeseni i zimi nisko nad horizontom. Pripada sazvežđu Veliki pas (Canis Maior) i u stopu prati sazvežđe Orion.

Udaljenost Sirijusa od nas je oko 8,3 svjetlosne godine, što ga čini jednom od nama najbližih zvijezda. Njena magnituda je  -1,4, dok je, na primer, magnituda Venere  -4,4, a Sunca  -26,7. Ako vidite neko tijelo na nebu sjajnije od Sirijusa, a da nisu Mjesec i Sunce, onda je u pitanju sigurno neka planeta. Sirijus ima svog pratioca, tako da čini dvojni sistem zvijezda. Glavna zvijezda se obilježava sa Sirijus A, a pratioc Sirijus B. Veličina Sirijusa se procjenjuje na dva prečnika Sunca.

Sirijus u mitologiji i narodnom predanju

Hijeroglif koji predstavlja Sirijus sadrži tri elementa: “falusni” obelisk (koji predstavlja Ozirisa), kupola “nalik na matericu” (predstavlja Izidu) i zvijezda (koja predstavlja Horusa).

Sirijus je najsjajnija zvijezda na noćnom nebu. Stari Egipćani su zvijezdu Sirius zvali Sotis i bila je najvažnija zvijezda na nebu Egipćana. Piramide u Egiptu, su raspoređene kao i zvijezde koje se nalaze u sazvežđu lovca Oriona, usmjerene ka zvijezdi Sirijus u sazvežđu Velikog psa. Egipatski godišnji kalendar  izvorno nastaje na temelju plavljenja Nila u ritmu pojava Sirijusa. Oko 2800. godina  p.n.e. astronomska pojava Sirijusa postaje  temelj za određivanje dana egipatske Nove godine.  Od velike važnosti za drevne Egipćane bilo  je da se helijački izlazak Sirijusa dogođa gotovo istovremeno sa godišnjim  plavljenjem Nila, što je doprinijelo posebnom značenju i mističnosti te astronomske pojave.  Dakle, poznavanje ciklusa Sirusa  omogućilo im je da predviđaju poplave Nila  od čega je zavisila  privreda i život Egipćana. Zato se Sirijus  počinje obožavati s vjerovanjem da se tamo nalaze Bog i Boginja Neba i Zemlje, Izida i Oziris. Spominje se posebno u egipatskoj Knjizi  Mrtvih kao tačka usmjerenja duše pokojnika.  Uopšte uzev, smatralo se, da je pokojnik poslije smrti  postao  jedno sa zvijezdama. To je značilo da dvije kružne polarne zvijezde daju besmrtnost.

Od najranijih vremena Egipćani su pridavali  posebnu pažnju zvijezdi  Sirijus. Postaje simbol djevice u čijoj utrobi nastaje božansko dijete Horus te se kaže da je Sirijus mjesto rođenja Boga. Tako Izida oplođena Ozirisom kojeg simbolizuje zvijezda Sirijus A postaju božanski par kao roditelji božanskog faraonskog para na Zemlji.

Izida i Oziris su bili dvoje od četvoro djece koja su rođena  iz utrobe  boginje neba i oca RA – Sunca.  Drugo dvoje djece su  Seth i Nephtys.  Oziris i Izida su  prvi vladari Egipta. Ozirisa je komadanjem brutalno  ubio njegov ljubomorni brat Seth, od čega  je vrlo vjerovatno nastalo i ubistvo Kaina nad bratom Abelom.  Izida sastavlja dijelove raskomadanog Ozirisa, osim falusa kojeg ne nalazi. Zato Izida pravi umjetno falus. Tako postane trudna i u močvarama Nila rodi sina Horusa.  Prema piramidalnim  tekstovima i  drugim vjerskim spisima  jasno je da  ovaj mit ima svoje veze sa zvijezdama. Izida se indentifikuje sa zvijezdom Sirijus, a Oziris sa sazvježđem Orion. Obratimo pažnju na sliku ispod koja prikazuje poravnanje piramida sa zvijezdama. Orion (koji se povezuje sa Ozirisom) poravnava se sa Kraljevom Odajom, dok je Sirijus koji se povezuje sa Izidom poravnat sa Kraljičinom Odajom.

 

Kinezi ovu zvijezdu zovu Cin Lang (Nebeski vuk) i smatraju da su njene aflikcije uvijek u vezi sa lopovskim napadima.

Takođe postoji zanimljiva priča o zvijezdi Sirijus i afričkom plemenu Dogoni, koje vjekovima njeguje kult ove zvijezde. Početkom prošlog vijeka dvojica engleskih istraživača provela su niz godina među pripadnicima ovog plemena, koji su im rekli o postojanju zvijezde – patuljka Sirijus B, a čije su postojanje naučnici potvrdili današnjih dana pomoću moćnih teleskopa. Dogoni nazivaju zvijezdu Sirijus B imenom “ Po Tolo” . U prevodu to znači najmanja zvijezda. Takođe tvrde da je to najteža zvijezda i da je bijela. Moderna astronomija poznaje klasu zvijezda tzv. “bijelih patuljaka” kojima pripada i Sirijus B. Njihove osobine su da su male, masivne i bijele zvezde. Dogoni opisuju i treću zvijezdu. Postojanje zvijezde Sirijus C nije zvanično potvrđeno. Fotografija nema, ali postoje pretpostavke francuskih astronoma da se samo postojanjem Sirijusa C može objasniti promjena u orbiti te zvijezde. Ostaje nejasno, kako je afričko pleme Dogoni moglo da zna za postojanje te zvijezde ne koristeći teleskope ili neke druge instrumente, pošto Sirijus B nije vidljiv golim okom. Oni tvrde da su u davna vremena njihove pretke posjetila bića sa Sirijusa. Dogoni vjeruju da njihova božanstva dolaze sa tih planeta i znali su strukturu ovog sistema mnogo prije nego sto smo je mi otkrili (šezdesetih godina dvadesetog veka).

Interesantno je da se Sirijus pominje i u Kuranu, tačnije u Surat an Najim, u 49 stihu: “A On je Gospodar Siriusa”, te potom u 9. stihu iste sure: “Bio je na rastojanju dva luka ili bliži”

Pored očite analogije, ono što je interesantno ovdje jeste i brojčana vrijednost 49.9. Podsjećam da se Sirijus sastoji od dvije zvijezde, Sirijus A i Sirijus B, koje orbitiraju jedna oko druge u dvostrukom luku, svakih 49.9 godina.Ciklus od 50 godina bio je poznat i gore pomenutim Dogonima, koji svakih pola vijeka održavaju slavlje koje nazivaju Sigi. Kažu da se godinu dana prije toga obavezno pojavljuje ”znak” – veliku stijenu koja oduvijek stoji na ulazu u najstarije naselje Dogonaca, Jugo Dobro, obasja crvena svjetlost i na poljima počinju da klijaju tikve koje niko nije posadio (?!?).

Kod nas se za zvijezdu Sirijus zna od davnina i nazvana je Volujarka, Volarica i Volujarica. U narodu se Volarica opisuje kao zvijezda kojom se treba rukovoditi pri određivanju vremena kada se volovi izvode na pašu i sa nje vraćaju, odnosno, kada ih treba hraniti u jaslama, ili voditi u njivu na oranje. Moglo bi se zaključiti da je zvijezda ime dobila upravo na osnovu toga, ali vjerovatnije je da se za nju vezivalo neko mitsko predanje koje je dovodi u vezu sa volovima, ili sa rogatom stokom uopšte. U narodnoj poeziji se pominje u nekoliko pjesama koje za temu imaju ženidbu ostvarenu (dogovorenom) otmicom djevojke, kao i u pjesmama za koje znamo da su posredno u vezi sa obrednim ciklusom ranila. To bi značilo da se Volarica u njima dovodi u vezu sa proljećnim buđenjem prirode i početkom agrarne godine. Ovo je kuriozitet, jer je u neskladu sa činjenicom da se danas Sirijus sa naših prostora vidi tek s kraja jeseni i tokom zime, pa je njegovo vezivanje za ljetnji period moglo da se dogodi samo prije više hiljada godina.

Sirijus u okultnom simbolizmu i tajnim društvima

“Karta Velike Arkane pod brojem sedamnaest zove se Les Etoiles, (francuski za zvijezdu), i prikazuje mladu djevojku koja kleči sa jednom nogom u vodi i drugom na tlu, dok njeno tijelo donekle sugeriše simbol svastike. Ona ima dvije urne, čiji sadržaj ona izliva na zemlju i more. Iznad glave djevojke su osam zvijezda, od kojih je jedna izuzetno velika i svijetla. Grof de Gebelin smatra da velika zvijezda može da bude Sothis ili Sirijus; ostalih sedam su svete planete drevnih. On smatra da je ženska figura u stvari Izida u činu izazivanja izlivanja Nila koji je pratio izlazak “Pasje Zvijezde”. (Manly P. Hall, The Secret Teachings of all Ages)

U masonskim ložama, Sirijus je poznat kao” Blještava Zvijezda” i jednostavan pogled na njenu istaknutost u masonskoj simbolici otkriva da je ovoj zvijezdi pridavana najveća važnost. Masonski autor Vilijam Hačinson o Sirijusu kaže: “Ovo je prvi i najuzvišeniji objekt koji zahteva svu našu pažnju u Loži”. Na isti način na koji je svjetlost Sirijusa našla svoj put u velike piramide tokom inicijacija, tako je simbolično prisutna i u masonskoj loži. Ili kako to Albert Pajk kaže: “Stari Astronomi vidjeli su sve velike simbole masonerije u zvijezdama. Sirijus sija u našim ložama kao Blještava Zvijezda”. U masoneriji, učenje kaže da je Blještava Zvijezda simbol božanstva, sveprisutnosti (Tvorac je prisutan svuda) i sveznanja (Tvorac vidi i zna sve). Sirijus je stoga “sveto mjesto” na koje se svi masoni moraju uzdići. To je izvor božanske moći i destinacija božanskih pojedinaca. Ovaj koncept se često predstavlja u masonskoj umjetnosti.
Da bi se postiglo savršenstvo, inicijant mora uspješno razumjeti i internalizovati dvostruku prirodu svijeta (dobro i

Predstava Sirijusa u masonskoj umjetnosti kao Blještave Zvijezde, odredišta Masonovog putovanja

zlo; muško i žensko, crno i bijelo, itd) kroz alhemijsku metamorfozu. Ovaj koncept je simbolično predstavljen u jedinstvu Ozirisa i Izide (muški i ženski principi) da rodi Horusa, dijete-zvijezdu, usavršenog čovjeka masonerije – koji se izjednačava sa Blještavom Zvijezdom.

Helena Blavacka i Alis Bejli, dvije glavne figure u Teozofiji,  su smatrali Sirijus izvorom ezoterične moći. Blavacka je govorila da se zvijezda Sirijus ispoljava mistično i da ima direktan uticaj na cijelo živo nebo i da je povezan sa svakom velikom religijom antike.  Baš kao i mnogi ezoterni pisci i Bejli pripisuje Sirijusu veliki uticaj na ljudski život: “Prvo i najvažnije je da energija ili sila potiče od sunca Sirijus. Ako se to može da tako izraziti, energija misli, ili sila uma, u svojoj cjelosti, dostiže solarni sistem iz udaljenog kosmičkog centra  preko Sirijusa. Sirijus djeluje kao predajnik, ili žarište, iz kog potiču oni uticaji koji proizvode samosvijest u čovjeku “. (Alice Bailey, Initiation, Human and Solar)

Kenet Grant je eksplicitno i intenzivno pisao o “psećoj zvijezdi”. U svojim brojnim knjigama, on često opisuje Sirijus kao moćan centar magične magnetične sile. Njegovo vjerovanje da je ova zvijezda glavni ključ za otključavanje tajne egipatskih i tifonijanskih tradicija je vremenom jačalo i postalo centralni fokus njegovog istraživanja. Jedna od Grantovih najvažnijih i kontroverznih teza je bilo otkriće tzv. “Sirijus/Set struje”, koja je u biti vanzemaljska dimenzija koja povezuje Sirijus, Zemlju i Seta, egipatskog boga Haosa – koji je kasnije povezan sa Satanom. “Set je inicijator, onaj koji otvara ljudsku svijest na zracima Neumirućeg Boga kog opisuje Sirius – Sunce na Jugu.” (Kenneth Grant, The Magical Revival)

 

Sirijus u popularnoj kulturi

Direktne reference na Sirijus u popularnoj kulturi su previše brojne da bi ih sve nabrajali (npr. vidi ime i logo najvažnijeg satelitskog radija u svijetu). Više zanimljiv aspekt popularne kulture za analizu su kodirane reference na Sirijus. Važni filmovi su zaista napravili skrivene i duboke reference na “pseću zvijezdu” (očigledno namijenjene onima “koji znaju”), gdje zvijezda uvijek igra ulogu onog koji je otkrio Tajne: kao pokretača i božanskog učitelja. Navešćemo ovdje samo jedan primjer. U Diznijevom Pinokiju, zasnovanom na priči koju je napisao mason Karlo Kolodi, Đepeto se moli najsjajnijoj zvijezdi na nebu da dobije “pravog dječaka”. Plava vila (njena boja je referenca na svijetlo-plavi sjaj Sirijusa) zatim silazi s neba da Pinokiju daruje život. Tokom marionetine potrage da postane dječak (što je alegorija za ezoteričnu inicijaciju), Plava vila vodi Pinokija prema “pravom putu”. Sirijus se tako predstavlja kao izvor života, vodič i učitelj.  Pjesma iz filma Pinokio je takođe oda Sirijusu.

 

Astrologija

Ova veoma jaka zvijezda ukazuje na to da, zahvaljujući uloženom trudu, možete steći mnogo više nego što ste očekivali.  Sirijus, na neki način, nije jednostavna zvijezda sa kojom se može “raditi”, jer zahtijeva da se nekako izrazite u životu,  ali i ogroman uspjeh koji može donijeti može vas “opeći”.

Za Sirijus se vjerovalo da je bio „udaljeno“ Sunce koje osvjetljava udaljene planete, te kako je Sirius zvijezda koja je težište oko koje se okreće naš zvjezdani skup. Naime, zbog toga što se Sunce oko Sirijusa okreće isto kao i Zemlja oko Sunca, predloženo je čak da se on nazove Suncem Sunca. Stoga njegov uticaj mora biti povezan sa „super moći“ i sa onima koji vrše kontrolu onih koji su već moćni. Zanimljivo je da se u horoskopu SAD Sunce nalazi na Siriusu, pa i ne čudi što oni predstavljaju super silu, već je Sirijus i čuvar Evrope (koji naziv potiče od Rimljana, Custos Europas) a znamo da se SAD često ovako ponašaju, miješajući se u ratove na evropskom tlu.
Predstavlja moć i bogatstvo i dobru sreću u svakoj povoljnoj postavci. U lošijoj pak, ona ukazuje na nepromišljene riječi i uvrede, naglost i strastvenost. Nadalje, uvijek postoji opasnost od ujeda pasa ili neke druge životinje kao i sklonost povredama. Sirijus je odlična zvijezda za zanimanje čuvara, tjlohranitelja, staratelja, kustosa itd, ali i privatno donosi čuvanje tradicije, porodice, svega privatnog.

Dupor mu daje orbis od 1,30 stepeni. Sa Mjesecom – ljubav žena ali sa malo lošeg Saturna – smrt od vojnika, divljaka ili životinje. Sa Jupiterom i Marsom u 10-oj velika čast, na ASC častoljubiv, velikodušan, pokretač organizacija ali opasnost atentata. Na MC – položaj komandanta.

Prema Ptolomeju, ima prirodu Jupitera i Marsa, dok Alvidas navodi Mjesec, Jupiter i Mars. Donosi čast, slavu, blagostanje, vatrenost, odanost, posvećenost, strastvenost i ozlojeđenost, a rođene pod svojim uticajem čini kustosima, nadzornicima i čuvarima. Donosi i opasnost od psećih ujeda, koju ilustruju dva primera navedena kod Prokiona.

Manilius o Siriusu kaže da je to onaj koji:

“oblikuje razuzdane duhove plahovitog srca;  svoje će sinove darivati bujicama bijesa i na njih navući svu mržnju i strah cjelokupne populacije. (plahovitost govornika nagoni ga da izgovori riječi prije nego li nađe vremena da ih prilagodi logici ili gramatici). Njihova srca zalupaju na najmanji povod, a kada govore, njihovi jezici divljaju i laju, uz konstantno škrgutanje zubima pri govoru. Te njihove nedostatke intezivira alkohol, koji im daje snagu i podstiče njihov divljački gnijev do plamena. Nemaju straha od od šuma ili planina, ili divljih lavova, kljova divljih veprova, ili oružja koja je priroda darovala divljim životinjama; oni će iskaliti svoj gorući bijes na bilo kom legitimnom plijenu. Nemoj se čuditi ovim tendencijama pod takvom konstelacijom, vidiš kako čak sama konstelacija lovi među zvijezdama, jer u svom kretanju nastoji da uhvati zeca ispred.” (Liber V Astronomica, redovi 206 – 233)

Rimski astrolog iz 4.vijeka, Firmik Maternus možda i preuveličava nasilne odlike, ocjenjujući ljude u čijim kartama je istaknut kao “odvojene od svakog ljudskog osjećaja i u potrazi za nasilnim zločinima”

Sa druge strane, Vilijam Lili tvrdi da izlazak ili kulminacija ove zvijezde sa Suncem donosi “kraljevske počasti”, dok za direkciju MC-a prema Sirijusu navodi da je “vjerovatno da će natus uvećati svoj posjed i ugled”.

Povoljno povezan, on obećava slavu, počasti i bogatstvo. Na Ascendentu i sa Marsom u kombinaciji, Sirijus može biti prilično opasan, i tada vidimo napredovanje uz previše ambicije, što dovodi u opasnost od povreda ili pak do pokušaja ubistva natusa. Prema predanju, Sirijus će dati čuvenu smrt sa počastima nakon smrti, posebno ako je pozicioniran u 8. kući. U dobrom aspektu sa Marsom i Jupiterom i blizu MC, izgleda da obećava sticanje velikog bogatstva, natus je srećne ruke u komercijalnim poduhvatima ili pitanjima vlasti. Kad je tako postavljena ova zvijezda je odlična za vojsku, advokate i državne službenike. Sirijus u konjukciji sa Suncem i dobro postavljen u natalnoj karti sreće se kod brojnih važnih i poznatih ličnosti.

U Zenitu horoskopa: donosi visoku službu pri vladi, uz veliku zaradu i ugled.
Sa Suncem: poslovni uspjeh, zanimanje povezano sa metalima ili ratničkim djelatnostima, sklad u kući. Ako je na Ascedentu ili u Zenitu horoskopa, slijedi kraljevsko napredovanje.
Sa Mjesecom: poslovni uspjeh, uticajni prijatelji suprotnog pola, povoljno za oca, dobro zdravlje, blagotvorne promjene kod kuće i na poslu. Ako se neka zloćudna planeta nadje sa Skeatom, smrt od bajoneta ili divljih zvijeri. Ako se Saturn zatekne sa Mjesecom, slijedi smrt od divljih zvijeri ili vojnika.
Sa Merkurom: izuzetan poslovni uspjeh, pomoć od strane uticajnih ljudi, nepotrebne brige, povezanost sa crkvom, tjelesni nedostatak usled nezgode.
Sa Venerom: lagodnost, udobnost i luksuz, rasipništvo, dobit od nasleđa.
Sa Marsom: hrabrost, velikodušnost, vojno napredovanje, rad sa metalima.
Sa Jupiterom: poslovni uspjeh, putovanja, pomoć od strane rođaka, napredovanje u crkvenoj hijerarhiji.
Sa Saturnom: postojanost, uzdržanost, diplomatsko ophođenje, istrajnost, visok položaj stečen preko prijatelja, povoljno za kuću, pokloni i zaostavštine, porodični sklad.
Sa Uranom: dobit i istaknutost u djelatnostima kojima upravlja Uran, pomoć od strane uticajnih prijatelja, dobit od harmoničnog braka, posebno za muškarce; naprasna smrt.
Sa Neptunom: razvijena intuicija, zanimanja za okultno, pobožnost, dobre organizatorske sposobnosti, uspjeh u trgovačkim poslovima, povoljno za dobit i porodična pitanja, prirodna smrt.